威妥玛拼音和汉语拼音对照表（威妥玛拼音简介）

一、威妥玛拼音方案和汉语拼音方案对比

剑桥大学汉语教授威妥玛（T. F. Wade，1818—1895）在华任职期间，为方便外国人（主要是使用英语的人）学习和掌握汉语，由他根据北京读书音制订的拉丁字母拼音方案给汉字注音。这个方案以后被普遍 用来拼写中国的人名、地名等，一般称为威妥玛拼音。

1958年2月11日，全国人大批准颁布《中文拼音方案》后，威妥玛拼音停止使用；

1958年2月11日，全国人大批准颁布《中文拼音方案》，这是中国人自己按照科学的语音学原理制定的专门拼写标准普通话的方案；

1979年起，联合国决定采用《中文拼音方案》作为在各种拉丁字母文字中中国人名、地名的标准；

1981年8月，国际标准化组织通过决议，规定把《中文拼音方案》作为文献工作中拼写有关中国的名称、词语的国际标准。

1997年美国国会图书馆采用汉语拼音方案。

二、中文姓名音译说明

外文资料中文姓名音译通常采用的是威妥玛拼音，但是有些音译并不规范，已形成了一些习惯用法。如：孔子 konfucius，孙中山 sun yat-sen，毛泽东 MaoZedong，蔣介石Chiang Kai-shek。

三、威妥玛拼音和汉语拼音对照表

Wade-Giles / 韦氏拼音	Pinyin / 汉语拼音	Wade-Giles / 韦氏拼音	Pinyin / 汉语拼音
a	a	mi	mi
ai	ai	miao	miao
an	an	mieh	mie
ang	ang	mien	mian
ao	ao	min	min
cha	zha	ming	ming
ch’a	cha	miu	miu
chai	zhai	mo	mo
ch’ai	chai	mou	mou
chan	zhan	mu	mu
ch’an	chan	na	na
chang	zhang	nai	nai
ch’ang	chang	nan	nan
chao	zhao	nang	nang
ch’ao	chao	nao	nao
che	zhe	nei	nei
ch’e	che	nen	nen
chen	zhen	neng	neng
ch’en	zhen	ni	ni
cheng	zheng	niang	niang
ch’eng	cheng	niao	niao
chi	ji	nieh	nie
ch’i	qi	nien	nian
chia	jia	nin	nin
ch’ia	qia	ning	ning
chiang	jiang	niu	niu
ch’iang	qiang	no	nuo
chiao	jiao	nu	nu
ch’iao	qiao	nuan	nuan
chieh	jie	nung	nong
ch’ieh	qie	nü	nü
chien	jian	nüeh	nüe
ch’ien	qian	o	e
chih	zhi	ou	ou
ch’ih	chi	pa	ba
chin	jin	p’a	pa
ch’in	qin	pai	bai
ching	jing	p’ai	pai
ch’ing	qing	pan	ban
chiu	jiu	p’an	pan
ch’iu	qiu	pang	bang
chiung	jiong	p’ang	pang
ch’iung	qiong	pao	bao
cho	zhuo	p’ao	pao
ch’o	chuo	pei	bei
chou	zhou	p’ei	pei
ch’ou	chou	pen	ben
chu	zhu	p’en	pen
ch’u	chu	peng	beng
chua	zhua	p’eng	peng
chuai	zhuai	pi	bi
ch’uai	chuai	p’i	pi
chuan	zhuan	piao	biao
ch’uan	chuan	p’iao	piao
chuang	zhuang	pieh	bie
ch’uang	chuang	p’ieh	pie
chui	zhui	pien	bian
ch’ui	chui	p’ien	pian
chun	zhun	pin	bin
ch’un	chun	p’in	pin
chung	zhong	ping	bing
ch’ung	chong	p’ing	ping
chü	ju	po	bo
ch’ü	qu	p’o	po
chüan	juan	pou	ou
ch’üan	quan	pu	bu
chüeh	jue	p’u	pu
ch’üeh	que	sa	sa
chün	jun	sai	sai
ch’ün	qun	san	san
en	en	sang	sang
erh	er	sao	sao
fa	fa	se	se
fan	fan	sen	sen
fang	fang	seng	seng
fei	fei	sha	sha
fen	fen	shai	shai
feng	feng	shan	shan
fo	fo	shang	shang
fou	fou	shao	shao
fu	fu	she	she
ha	ha	shen	shen
hai	hai	sheng	sheng
han	han	shih	shi
hang	hang	shou	shou
hao	hao	shu	shu
hei	hei	shua	shua
hen	hen	shuai	shuai
heng	heng	shuan	shuan
ho	he	shuang	shuang
hou	hou	shui	shui
hsi	xi	shun	shun
hsia	xia	shuo	shuo
hsiang	xiang	so	suo
hsiao	xiao	sou	sou
hsieh	xie	ssu	si
hsien	xian	su	su
hsin	xin	suan	suan
hsing	xing	sui	sui
hsiu	xiu	sun	sun
hsiung	xiong	sung	song
hsü	xu	szu	si
hsüan	xuan	ta	da
hsüeh	xue	t’a	ta
hsün	xun	tai	dai
hu	hu	t’ai	tai
hua	hua	tan	dan
huai	huai	t’an	tan
huan	huan	tang	dang
huang	huang	t’ang	tang
hui	hui	tao	dao
hun	hun	t’ao	tao
hung	hong	te	de
huo	huo	t’e	te
i	yi	teng	deng
jan	ran	t’eng	teng
jang	rang	ti	di
jao	rao	t’i	ti
je	re	tiao	diao
jen	ren	t’iao	tiao
jeng	reng	tieh	die
jih	ri	t’ieh	tie
jo	ruo	tien	dian
jou	rou	t’ien	tian
ju	ru	ting	ding
juan	ruan	t’ing	ting
jui	rui	tiu	diu
jun	run	to	duo
jung	rong	t’o	tuo
ka	ga	tou	dou
k’a	ka	t’ou	tou
kai	gai	tu	du
k’ai	kai	t’u	tu
kan	gan	tuan	duan
k’an	kan	t’uan	tuan
kang	gang	tui	dui
k’ang	kang	t’ui	tui
kao	gao	tun	dun
k’ao	kao	t’un	tun
kei	gei	tung	dong
ken	gen	t’ung	tong
k’en	ken	tzu	zi
keng	geng	tz’u	ci
k’eng	keng	tsa	za
ko	ge	ts’a	ca
k’o	ke	tsai	zai
kou	gou	ts’ai	cai
k’ou	kou	tsan	zan
ku	gu	ts’an	can
k’u	ku	tsang	zang
kua	gua	ts’ang	cang
k’ua	kua	tsao	zao
kuai	guai	ts’ao	cao
k’uai	kuai	tse	ze
kuan	guan	ts’e	ce
k’uan	kuan	tsei	zei
kuang	guang	tsen	zen
k’uang	kuang	ts’en	cen
kuei	gui	tseng	zeng
k’uei	kui	ts’eng	ceng
kun	gun	tso	zuo
k’un	kun	ts’o	cuo
kung	gong	tsou	zou
k’ung	kong	ts’ou	cou
kuo	guo	tsu	zu
k’uo	kuo	ts’u	cu
la	la	tsuan	zuan
lai	lai	ts’uan	cuan
lan	lan	tsui	zui
lang	lang	ts’ui	cui
lao	lao	tsun	zun
le	le	ts’un	cun
lei	lei	tsung	zong
leng	leng	ts’ung	cong
li	li	wa	wa
liang	liang	wai	wai
liao	liao	wan	wan
lieh	lie	wang	wang
lien	lian	wei	wei
lin	lin	wen	wen
ling	ling	weng	weng
liu	liu	wo	wo
lo	luo	wu	wu
lou	lou	ya	ya
lu	lu	yai	yai
luan	luan	yang	yang
lun	lun	yao	yao
lung	long	yeh	ye
lü	lü	yen	yan
lüan	luan	yin	yin
lüeh	lüe	ying	ying
ma	ma	yo	yo
mai	mai	yu	you
man	man	yung	yong
mang	mang	yü	yu
mao	mao	yan	yuan
mei	mei	yüeh	yue
men	men	yün	yun
meng	meng